Centrum Kultury Zamek

WYMIANA DOŚWIADCZEŃ – rozmowa artystek pracujących z uchodźczyniami i uchodźcami, z udziałem Ornelli D’Agostino i Moniki Wińczyk. Rozmowę poprzedzi prezentacja spektaklu „Try walking in my shoes” Kolektywu Analog

prowadzenie: Andrzej Maszewski

Spektakl poznańskiego Kolektywu Analog stanie się punktem wyjścia do rozmowy artystek pracujących z uchodźczyniami i uchodźcami w dwóch europejskich krajach, we Włoszech i w Polsce. Porównamy ich doświadczenia, próbując uchwycić podobieństwa i różnice związane z aktywnością artystyczną osób trafiających do nowego, obcego kraju. Poszukamy wspólnie odpowiedzi na pytanie, jak mądrze pomagać w trudnym procesie adaptacji, unikając błędu wymuszonego integrowania przybyszy, bez otwartości i szacunku dla ich wrażliwości i tradycji kulturowej.

Ornella D'Agostino (ur. 20 marca 1960 w Cagliari) – dyrektorka artystyczna Stowarzyszenia Carovana SMI. Tancerka i reżyserka, kształciła się w zakresie tańca, teatru i muzyki (dyplom V roku gry na fortepianie i solfeżu w Konserwatorium Muzycznym w Cagliari), początkowo na Sardynii, a następnie we Francji (Paryż) i Holandii. W 1989 roku ukończyła szkołę New Dance Development w Amsterdamie, gdzie rozpoczęła ścieżkę interdyscyplinarnej produkcji i badań, współpracując z twórcami filmowymi, artystami wizualnymi, aktorami i muzykami. Wykładała na uniwersytetach we Włoszech (Florencji, Mediolanie, Genui), Francji (Paryżu, Lille, Metz), Hiszpanii (Gironie), Brukseli, Anglii (Manchesterze), Walii, Szwecji (Sztokholmie), Tunezji, Turcji, Syrii, Maroku, Jordanii.

Stowarzyszenie kulturalne Carovana SMI (Dźwięk, Ruch, Obraz) działa od 1994 roku na obszarze Sardynii, Morza Śródziemnego i innych państw Europy, realizując projekty szkoleniowe, upowszechniające, badawcze i produkcyjne w kontekście programów współpracy międzynarodowej. Poprzez partnerstwa lokalne, krajowe i międzynarodowe rozwija dialog międzykulturowy.

Dzięki modułom tematycznym, prowadzeniu badań, Carovana SMI działa na rzecz rozwoju artystycznego i spotkania różnych dziedzin i dyscyplin. Carovana SMI jest między innymi liderem krajowej i międzynarodowej sieci projektu „Miasto, które podróżuje”. W ramach programu obejmującego cztery moduły: „SeminArte”, „Sztuka Życia”, „Wspólne gotowanie” oraz „Terra mobile. Pierwsze badanie” zrealizowano dziesiątki wydarzeń performatywnych, edukacyjnych i poznawczych.

Monika/Mona Wińczyk (ur. w 1977) ‒ poznańska artystka i aktywistka działająca solo i w duetach: Monster Hurricane Wihajster, Mellin & Wińczyk, jak i w innych konstelacjach osobowych.

Obszarem jej działań jest empatia wobec wszelkich istot/zjawisk i ich emancypacja, szeroko pojmowana natura, której towarzyszą ból, brak samoakceptacji, konflikt pokoleniowy, niestabilność, tęsknota za adoracją i przemoc. Współorganizatorka Czarnego Protestu i Manif w Poznaniu oraz wystawy „Polka w budowie”. Członkini BVP – projektu kolektywu Caldodecultivo oraz obozu dla klimatu. W latach 2022‒2023 brała udział we „Współdziałaniu w kulturze” organizowanym przez Programy Społeczne CK ZAMEK. Współpracowała z Rafałem Zapałą – kompozytorem przy „Operce o mizofonii” oraz z zespołem KakofoNIKT i Jackiem Hałasem przy projekcie „Wszystkie końce świata”.

Kolektyw Analog – to oddolna inicjatywa, która powstała pod koniec lutego 2022 roku, by pomagać osobom uchodźczym uciekającym przed wojną w Ukrainie. Dziś jest to grono aktywistek i aktywistów na rzecz praw człowieka. Od kwietnia 2022 roku do dziś Kolektyw Analog zorganizował kilkadziesiąt warsztatów dla osób dorosłych i dzieci: zajęcia plastyczne, wsparcie psychologiczne, spotkania antydyskryminacyjne i integracyjne, zajęcia nauki języka polskiego, makramy, tkanie, szydełkowanie, rzeźbienie w plastelinie, kino ukraińskie oraz eventy tematyczne jak Dzień Dziecka, Świąteczne spotkanie. Ta białorusko-polsko-ukraińska grupa stworzyła spektakl o tematyce uchodźczej „Try walking in my shoes”. Wcześniej w przestrzeni miejskiej pojawił się także happening „moje siostry będę bronić”.

W grudniu 2022 roku we współpracy z Galerią Miejską Arsenał powstał film dokumentalny „Normalnie” opowiadający o uchodźczyniach z Ukrainy i Białorusi, które tworzą Kolektyw.

Natomiast od października do grudnia 2023 roku we współpracy z Oxfam’em i Stowarzyszeniem Lepszy Świat zrealizowany został projekt „Po sąsiedzku” – cykl warsztatów i spotkań zwieńczony słuchowiskiem „Tomat też frukty” przygotowanym wspólnie z Fundacją Fonorama.

„Try walking in my shoes" to spektakl w procesie.

Traktuje o relacjach osób z doświadczeniem uchodźczym, które próbują odnaleźć się w nowej sytuacji, w innym kraju, kulturze, społeczeństwie, biurokracji, szukając siebie na nowo.

To również herstorie o siostrzeństwie i wzajemnym wsparciu. Razem wylanych łzach, a z czasem spontanicznie pojawiającym się uśmiechu, wspólnym śpiewaniu i tworzeniu międzynarodowego plemienia.

Jednym z ważniejszych praw człowieka, niezbędnym do życia i godnego funkcjonowania jest bezpieczeństwo. Kiedy traci się dom, swoich bliskich, gdy żyjesz w lęku, bez jedzenia, leków, opieki, gdy każda sekunda jest wyzwaniem – przygnieciona ciężarem wojny i przemocy oznacza to, że musisz uciekać, szukać innego schronienia. Symboliczny wybór barwy dojrzałej pomarańczy (jak kamizelka ratunkowa) jest sygnałem, alarmem zwracającym uwagę na brak spójnej polityki migracyjnej. Zaniechanie to skutkuje push back’ami na granicach, zamkniętymi lub przepełnionymi ośrodkami dla osób uchodźczych, handlem ludźmi, brakiem systemowego wsparcia, wszechobecną agresją. Tymczasem praca wielu osób, oddolnych grup i organizacji na rzecz praw człowieka, udzielających pomocy, jest kryminalizowana, a ludzie umierają...

Pomysł, realizacja – Kolektyw Analog

Andrzej Maszewski – pracownik CK ZAMEK, wieloletni dyrektor Festiwalu ETHNO PORT, którego jest pomysłodawcą, współtwórcą idei i programów kolejnych edycji. Z wykształcenia kulturoznawca, absolwent Uniwersytetu Adama Mickiewicza, w swoim dorobku zawodowym ma organizację i produkcję znaczącej liczby koncertów i spektakli teatralnych oraz cyklicznych imprez masowych.